Με αφορμή την πρόσφατη συμμετοχή της ταινίας μας “Ο Φάρος της Μνήμης – The Beacon of Memory” στο 10ο Edessa Short Film Festival, ο σκηνοθέτης Γιώργος Πελετίδης μιλά για την ταινία, τα γυρίσματα και τον κινηματογράφο.
Πες μας λίγα λόγια για την ταινία…
Πρόκειται για ντοκιμαντέρ έρευνας μικρού μήκους, βασισμένο σε αληθινές ιστορίες
(μαρτυρίες) με κοινωνικές και ιστορικές προεκτάσεις. Αφορά ένα σκοτεινό κεφάλαιο της
ιστορίας της Ελλάδας και συγκεκριμένα τη μικρασιατική καταστροφή και τη μετέπειτα
ανταλλαγή των πληθυσμών. 100 χρόνια μετά την ελληνοτουρκική ανταλλαγή των
πληθυσμών, δύο σύγχρονες γυναίκες θυμούνται τις γιαγιάδες τους, οι οποίες υπέφεραν
από τον πόνο της προσφυγιάς. Άραγε αγάπησαν ποτέ την Ελλάδα ή ο φάρος της μνήμης
στάθηκε άσβεστος για τη χαμένη τους πατρίδα;
Πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία αυτής της ταινίας;
Στο πλαίσιο μιας σειράς ντοκιμαντέρ για την 2 VISION με θέμα τα 100
χρόνια από τη μικρασιατική καταστροφή που σκηνοθέτησα για την τηλεόραση, γνώρισα
πολλούς ανθρώπους, κυρίως απογόνους ανθρώπων που βίωσαν την προσφυγιά ή
πολέμησαν στο μικρασιατικό μέτωπο. Ο καθένας είχε διαφορετικά βιώματα, αναμνήσεις
και θύμησες. Πολλές και διαφορετικές μαρτυρίες. Κάποιες με συγκλόνισαν, κάποιες με
έκαναν να κλάψω, κάποιες με γέμισαν θυμό, οργή αλλά και θαυμασμό για το πόσα έζησαν
και υπομονετικά υπέφεραν αυτοί οι άνθρωποι.
Οι αντιθέσεις στις ιστορίες τους με έκαναν να αναρωτηθώ πόσο διαφορετικά βιώνουν τον πόνο οι άνθρωποι ανάλογα με τις αξίες, τα μέρη που γεννήθηκαν και τον τρόπο ζωής τους. Επίσης, το πόση ένταση μπορεί να έχει μια ανάμνηση για να καταφέρει να μείνει καρφωμένη και άσβεστη στη μνήμη μέχρι τον θάνατο.
Έτσι σκέφτηκα ότι θα ήταν πολύ ωραίο να αποτυπώσουμε αυτές τις αντιθέσεις
στην οθόνη για μια περίοδο που όσα χρόνια κι αν περάσουν θα συνεχίσει να συγκλονίζει. Έτσι προέκυψε η ταινία μας.
Τι δυσκολίες συναντήσατε κατά τη διάρκεια παραγωγής της ταινίας (π.χ. τεχνικές,
οικονομικές);
Από την πρώτη στιγμή που συμφωνήσαμε στην ιδέα, το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν, νομίζω, αυτό της
επιλογής των «μικρών γυναικείων ιστοριών», όπως τις ονομάσαμε μεταξύ μας, που θα
φιλοξενούσαμε στην ταινία μας. Όλες οι ιστορίες των γυναικών που συγκεντρώσαμε και
αφορούσαν κυρίως τις μικρασιάτισες γιαγιάδες και προγιαγιάδες τους ήταν συγκλονιστικές.
Μας πήρε πολύ καιρό και πολλή συζήτηση για να καταλήξουμε στις δύο ιστορίες και αυτό
ήταν πιστεύω το πιο δύσκολο και ψυχοφθόρο κομμάτι της προετοιμασίας της ταινίας μας.
Πες μας λίγα λόγια για εσένα και τη σχέση σου με τον κινηματογράφο…
Ένα βίντεο κλιπ που είδα στα 12 ήταν αρκετό για να ξυπνήσει μέσα μου την επιθυμία να
λέω ιστορίες με εικόνες. Τότε δεν ήξερα καν ότι υπήρχε λέξη γι’ αυτό το πράγμα. Ήξερα
μονάχα πως αυτό ήθελα να κάνω. Σκηνοθεσία… κάτι που ξεκίνησε σαν επιθυμία και με τον
καιρό έγινε ανάγκη. Ρίζωσε βαθιά μέσα μου. Είναι ο τρόπος μου να δίνω μορφή σε ό, τι δεν
χωράει εύκολα σε λέξεις.
Ποιους σκηνοθέτες/ κινηματογραφιστές θαυμάζεις και σε εμπνέουν;
Τον Ντέιβιντ Λιντς γιατί είναι πρώτα καλλιτέχνης κι έπειτα σκηνοθέτης. Μου έδειξε ότι ο
κινηματογράφος μπορεί να είναι κάτι πέρα από αφήγηση – δεν είναι μόνο το “τι” λέμε,
αλλά το “πώς” το νιώθουμε.
Μια ταινία μικρού μήκους που είδες και σε άγγιξε…
Record/Play του Jesse Atlas. Επιστημονικής φαντασίας με ψυχή. Μια ταινία που σκαλίζει το
χιλιοειπωμένο ταξίδι στον χωροχρόνο -αυτή εδώ όμως εστιάζει στην προσπάθεια να
αλλάξεις την πορεία των πραγμάτων, προτού το αναπόφευκτο γίνει μη αναστρέψιμο.